Page 116 - 10 Vạn Câu Hỏi Vi Sao Vũ Trụ

lớn, rơi tự do trong không trung với tốc độ rất nhỏ dễ
dàng bị các dòng khí lưu đội lên cao trở thành những
đám mây bồng bềnh nổi trên không trung.
Còn không khí ẩm được bốc lên cao để thành mây chủ
yếu nhò những tác dụng dưới đây:
Thứ nhất là tác dụng nhiệt lực. Vào những ngày mùa
hạ trời trong xanh, bị ánh nắng mùa hạ thiêu đốt, lớp khí
sát mặt đất nóng lên đột ngột trở nên nhẹ hơn và vận động
lên tầng trên. Những đám mây hình tháp hoặc hình trái
núi thường thấy trên trời cao vào ban ngày mùa hạ chính
được hình thành theo cách này.

Thứ hai là tác dụng "mặt phân giới" (mặt frôn). Theo
khí tượng học, "mặt phân giói" là mặt tiếp xúc giữa khối
khí lạnh và khối khí nóng khi chúng va chạm vào nhau.
Khi khối không khí nóng và nhẹ bốc lên cao. Giữa chừng
gặp phải khối khí lạnh và nặng hơn cản đường, khí nóng
sẽ chủ động trượt theo sườn bên khối khí lạnh mà bốc lên.
Trường hợp này gọi là mặt frôn nóng. Không khí nóng
trượt lên cao theo mặt frôn nóng sẽ tạo ra tầng mây dày
có phạm vi rộng. Trường hợp khác, luồng khí lạnh trong
khi di chuyển gặp phải khối khí nóng sẽ đâm vào phần
dưới khối khí này buộc nó bốc lên cao. Mặt phân giới lúc
đó được gọi là mặt frôn lạnh. Khí nóng buộc phải bốc lên
theo mặt frôn lạrữi cũng tạo ra những lớp mây dày đặc.

Thứ ba là tác dụng của địa hình. Không khí ẩm di
chuyển theo chiều nằm ngang vấp phải địa hình có các
dãy núi, đồi cao, cao nguyên,... cản lại nên bốc lên cao,
hình thành ra mây hoặc sương mù tại sườn núi hứng gió.

Ngoài ra, do tác dụng của các dòng không khí quẩn
theo chiều thẳng đihìg cũng như tác dụng bức xạ, làm
lạnh của lớp không khí ẩm trong đêm cũng làm cho hơi
nước trong không khí ngưng tụ lại thành mây.
'115