Page 106 - 10 Vạn Câu Hỏi Vi Sao Vũ Trụ
P. 106
Trong khu vực nhiệt đới, nhiệt độ nóng lạnh 4 mùa
trong năm thay đổi không rõ rệt lắm. Ngược lại những
ngày mưa và ngày không mưa lại khá tập trung, ranh giói
cũng khá rõ rệt. Bởi vậy các mùa ở vùng nhiệt đới không
chia thành bốn mùa xuân-hạ-thu-đông như ở vùng ôn
đói. Các khu vực này thường chỉ chia thành 2 mùa trong
một năm là mùa nóng có mưa nhiều và mùa lạnh ít mưa,
người ta thường gọi là mùa khô và mùa mưa.
Vùng nhiệt đói của Trái đất nằm ở giữa khoảng 10 độ
- 30 độ vĩ độ nam và 10 độ - 30 độ vĩ độ bắc. Đây chính
là vùng quá độ giữa đói áp thấp xích đạo và đói áp cao á
nhiệt đói của nam bán cầu và bắc bán cầu. Nam bán cầu
có gió đông nam; hướng gió và tốc độ gió trong năm hầu
như Ổn định, thay đổi rất ít, các nhà khí hậu học thường
gọi đó là "vùng gió mậu dịch" (Trade Wind Zone).
Phạm vi bề mặt Trái đất được Mặt tròi chiếu thẳng
góc trong năm thường chỉ thay đổi trong phạm vi chí
tuyến của nam bắc bán cầu (23,5 độ vĩ độ nam đến 23,5
độ vĩ độ bắc). Chẳng hạn khi Mặt trời chiếu thẳng góc
xuống khu vực gần chí tuyến bắc (Hạ chí ở bắc bán cầu),
khi đó ngoài việc nhiệt độ ỏ vùng bắc chí tuyến ở vào
đỉnh cao nhất ra, đói áp thâp xích đạo cũng chuyển dịch
dần về phía bắc đến vùng nhiệt đới bắc do phạm vi ánh
sáng Mặt tròi chiếu thẳng góc càng chuyển dần về hướng
bắc, điều này làm cho hiện tượng mưa nhiều trong đới
áp thấp xích đạo cũng di chuyển, theo vào trong khu vực
nhiệt đói, làm cho vùng nhiệt đới lúc này hình thành
khí hậu nóng bức, nhiệt độ cao và mưa nhiều. Một ví dụ