Page 236 - 100 Điều Cần Biết Về Phong Tục Thờ Cúng

91. Tục thờ cúng vía lúa của người Dao

Từ xưa, trong quan niệm của người Dao cũng như
nhiều dân tộc khác ở Việt Nam thì vạn vật từ con người,
cỏ cây, muông thú, đến đồ vật đều có hồn vía. Tuy
nhiên, sự coi trọng hồn vía của vạn vật có lẽ được thể
hiện rõ nhất trong cộng đồng người Dao qua tín ngưỡng
và nghi lễ thò cúng.

Trên hoa văn của trang phục, tran h cúng, trang trí
kiến trúc... của người Dao cũng có rất nhiều hình vẽ tả
thực hay cách điệu các loại cỏ cây, động vật, đồ vật như:
răng lợn rừng, vuô't hổ, dao nhọn, thân cây, m ặt trời...
Không chỉ m ang ý nghĩ làm đẹp mà nó còn thể hiện sự
mong muốn của con người được hồn vía của vạn vật hộ
m ệnh cho khoẻ mạnh, làm ăn phát triển, trán h được
hạn ách hay sự tấn công của thú dữ. Đặc biệt, trong tín
ngưỡng dân gian này thì tục thờ vía lúa-loại cây giúp
con người duy trì sự sông đã được người Dao rất chú ý
quan tâm.

Trước đây, người Dao cũng như nhiều dân tộc khác
chỉ làm một vụ lúa mùa, lúa nương. Sau khi thu hoạch,
người ta chọn những bông to nhất, chắc h ạt nhất để cất
đi làm giống. Lúa giống được vò tách hạt phơi khô cất
vào bồ hoặc để cả bông bó lại (cum lúa) treo lên gác nhà
trán h ẩm mốíc. Tuy vậy, có những ngành Dao như
ngành Dao đỏ thì mỗi nhà lại chọn vài bông thóc giông
buộc vào ngọn của cây măng sặt để nguyên cả cành lá
cho vía lúa trú ngụ.
Cành cây buộc những bông lúa này bà con gọi là
"hảu pắt" được buộc dựng ỏ vị trí bên trong vách chái

237