Page 78 - 1000 Nhân Vật Lịch Sử
P. 78
159. Nguyễn Du (1754 - ?)
Tiến sĩ Nho hoc triểu Lé Trung hưng.
Quê xã Văn Xá, huyện Thanh Oai, nay thuộc xã Phú
Lãm, huyện Thanh Oai, sau chuyển đến xã Viên
Ngoại, huyện Chương Đức, nay thuộc xã Viên An,
huyện ứng Hòa, thành phố Hà Nội. Năm 31 tuổi, ông
thi đỗ Đệ Nhị giáp Tiến sĩ xuất thân (Hoàng Giáp)
khoa Ất Ty (1785) đời vua Lê Hiển Tông. Ông làm
quan trong triều đình Lê - Trịnh đến chức Hàn lâm
viện Thị thư, Thiêm đô ngự sử. Khi Nguyễn Huệ tiến
quân ra Bắc Hà lật đổ chính quyền chúa Trịnh (1788),
ông tiếp tục làm việc cùng với Ngô Thỉ Nhậm và Ngô
Văn Sở, giữ chức Hàn lâm trực học sĩ.
160. Nguyễn Du (1766 - 1820)
Đại thi hào dân tộc, Danh nhân văn hóa thế giới.
Ông có tên chữ là Tố Như, tên hiệu là Thanh Hiên.
Quê gốc ở xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Nghệ
An, nhưng được sinh ra và lớn lên ở kinh thành Thăng
Long (thuộc thành phố Hà Nội hiện nay). Ông xuất
thân trong gia đình đại quý tộc có truyền thống khoa
cử, thông minh, hiếu học, được đào tạo bài bản từ
nhỏ. Sau khi triều Nguyễn thành lập (1802), ông ra
làm quan đến chức cần Chánh điện học sĩ, Lễ bộ Hữu
tham tri, từng được cử đi sứ sang nhà Thanh (Trung
Quốc). Tác phẩm của ông rất phong phú, gồm cả chữ
Hán và chữ Nôm, đa dạng thể loại, tiêu biểu như
Thanh Hiên thi tập (thơ, chữ Hán), Nam Trung tạp
ngâm (thơ, chữ Hán), Bắc hành tạp lục (thơ, chữ Hán),
77