Page 356 - 1000 Nhân Vật Lịch Sử
P. 356
835. Phạm Quang Trạch (1653 ?)
Tiến sĩ Nho học triều Lé Trung hưng.
Quê xã Đông Ngạc, huyện Từ Liêm, thành phố Hà
Nội. Năm 30 tuổi, ông đỗ đầu kỳ thi Hội (nên được gọi
là Hội Nguyên), Đệ Nhất giáp Tiến sĩ cập đệ Đệ Tam
danh (Thám hoa) khoa Quý Hợi (1683) đời vua Lê Hy
Tông. Ông làm quan trong triều đình Lê - Trịnh đến
chức Thái thường tự khanh.
8 3 6 . N guyễn T rã i (1380 - 1442)
N h à h o ạ t đ ộ n g c h ín h trị - q u à n s ự , Tiến s i N h o h ọ c th ờ i Hỗ, D a n h n h â n v ă n h ó a t h ế giới.
Ông có tên hiệu là ức Trai, là con trai Nguyễn Phi
Khanh. Quê xã Nhị Khê, huyện Thường Tín, thành
phố Hà Nội hiện nay. Ông thi đỗ Thái học sinh (tương
đương Tiến sĩ Nho học) năm 1400 thời Hồ Quý Ly,
làm quan với triều đình Hồ. Sau khi đất nước ta bị
nhà Minh xâm lược, ông tham gia khởi nghĩa Lam
Sơn, trở thành quân sư bên cạnh lãnh tụ Lê Lợi. Ông
đã vạch ra đường lối chính trị, quân sự đúng đắn cho
cuộc khởi nghĩa, chủ trương thu phục lòng người, tập
trung sức mạnh toàn dân tộc đánh đuổi giặc ngoại
xâm, góp phần quan trọng vào thắng lợi cuối cùng.
Triều Lê Sơ được thành lập, ông được ban Quốc tính
(họ vua), chức Nhập nội hành khiển kiêm Thượng thư
Bộ Lại, tước Quan Phục hầu. Sau Vụ án Lệ Chi viên
(1442), ông bị nghi oan có liên quan đến cái chết đột
ngột của vua Lê Thái Tông, bị tội "tru di tam tộc"
(giết hết ba họ). Năm 1464, ông được vua Lê Thánh
Tông minh oan và truy phong chức tước. Ông để lại
355