Page 104 - Văn Khấn Cổ Truyền Của Người Việt

m m N

m o N c ; C Á C l ễ T ự c Ĩ> Ờ I N Q Ư Ờ I

r. VĂN KHẤN CÚNG MỤ

Cúng Mụ là phong tục cúng tạ ơn và cầu phúc tối các bà Mụ,
những Tiên Nương theo quan niệm dân gian tương truvền phụ trách
việc sinh nỏ và nặn ra đứa trẻ. Lễ cúng Mụ thịnh hành trong một sô
dân tộc châu Á, trong đó có Việt Nam, và thường được tổ chức vào
những thời điểm: khi đứa trẻ mới sinh được 3 ngày (ngày đầy cữ), 1
tháng (ngày đầy tháng), 100 ngày (ngày đầy tuổi tôi) và 1 năm (ngày
thôi nôi).

Trong sách Bắc bộ lục có nói: Tục Lĩnh Nam nhà giàu sinh con
được ba ngàv, hoặc đầy tháng, thì tắm cho con, làm một bữa tiệc gọi
là "đoàn du phạn" (nghĩa là bữa cơm tròn trặn trơn tru). Vân đài loại
ngữ của Lê Quý Đôn viết; Tục nước ta, sinh con được ba ngày, làm
mâm cơm cúng Mụ. Đên hôm đầy tháng, hôm một trăm ngày, hôm
đầy tuổi tôi, đều có làm cỗ cúng gia tiên, bày tiệc ăn mừng. Bà con,
người quen thuộc, dùng thơ, câu đối, đồ chơi, đồ quần áo trẻ đê mừng
nhaú. Mà nhất là tiệc một trăm ngày là tiệc đầy tuổi tôi to hơn cả.
Tục thờ cúng 12 bà Mụ là tín ngưỡng của người Việt tiếp thu từ
Trung Quôc. Theo truyền thuyết, tục này có từ lâu đời và đã từng
được giải nghía trong tác phẩm Phong thần diễn nghĩa. Theo truyện,
Khương Tử Nha phụng chỉ Ngọc Đê phong cho ba vị tiên đảo là Vân
Tiêu, Quỳnh Tiêu và Bích Tiêu, môn đồ của Quy Linh Thánh Mẫu,
nắm giữ "hỗn nguyên kim đẩu". ĐỜI người trước sau đều chuyến kiếp
từ cái "kim đẩu" này. Vân Tiêu, Quỳnh Tiêu, Bích Tiêu gọi chung là
"Tam Cô", hay "Chú Sinh Nương Nương". Chú Sinh Nương Nương
còn gọi là Thụ Tử Thần (thần ban con), và có 12 bà chị ("thập nhị thư
bà" hay "thập nhị bảo mẫu", "thập nhị đình nữ"). Thập nhị thư bà với
những tư thê khác nhau, tượng hình người phụ nữ bồng con, cầm tay
dắt con, cho con bú...

105
. - - Ì