Page 335 - Văn Hóa Ứng Xử Việt Nam Hiện Nay

Nguyên Thanh Tuân

Lẽ sống nhân nghĩa (tình nghĩa) tất nhiên được mọi
người xem xét không trong khuôn khổ các quy tắc cổ
truyền, hương ước (lệ ước), mà trong khuôn khổ hay ít ra là
ngang hàng với lẽ sông pháp luật, tính sở hữu và tính cá
nhân. Hiện nay, ý thức pháp luật, sở hữu và cá nhân chưa

rõ nét trong định hướng giá trị của đại đa số dân cư. Song,
chúng sẽ nảy nở, bám rễ sâu trong ý thức, tâm lý mọi
người đến mức ngang bằng, thậm chí chi phối lẽ sông nhân
bản cổ truyền, đặc biệt ở tầng lớp thanh niên. Và đó cũng
chính là cơ sở quyết định diện mạo, đặc trưng của lổì ứng
xử, đạo đức và chuẩn mực xã hội trong những năm tới.

c. Về chuẩn mực xã hội

Lôi ứng xử theo kiểu công nghiệp hóa, hiện đại hóa,
phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa, hội nhập quốic tê đã được định hình trên những nét
cơ bản. Nhờ thê đã bóc tách và hình thành được bốn cấp
độ chuẩn mực:

- Tập quán dân gian là tục lệ xã hội ít chặt chẽ;

- Phong tục là chuẩn mực được tuân theo khá tự giác;
- Cấm kỵ là hình thức tục lệ bắt buộc mọi người trong
từng cộng đồng phải tuân theo;

- Luật pháp là những chuẩn mực phổ quát nhất buộc
tất cả mọi người trong tất cả các cộng đồng của xã hội
phải tuân theo. Nhìn chung, chuẩn mực luật pháp đã