Page 69 - Tư Duy Eninstein
P. 69
hiệu để tham dò ý kiến của riêng bạn về vấn đề.
Các phép tính có truyền cảm hứng cho những hiểu biết thấu đáo mới không? Bạn giải quyết vấn đề
bằng các ký hiệu như thế nào? Để có kết quả, phép tính của bạn còn cần những biến số nào? Bạn hãy
diễn tả một giải pháp hữu ích và buộc bản thân mình phải nhìn nhận vấn đề theo một cách thức mới.
ĐIỀU KIỆN MỚI
“Cái khó ló cái khôn.”
- PLATO -
Điều kiện xung quanh một vấn đề đóng vai trò thiết yếu đối với bản thân vấn đề. Những điều kiện này
bao gồm các thông số, vai trò và thái độ. Thay đổi các điều kiện sẽ làm thay đổi nhận thức của bạn về
vấn đề, giải pháp và có thể giúp bạn phá vỡ các khuôn mẫu. Trong thế kỷ XVI, Tây Ban Nha có sức
mạnh vượt trội về hải quân. Nước này luôn bách chiến bách thắng với những hạm đội tàu khổng lồ.
Nhưng cũng đến lúc tình thế thay đổi. Sự xuất hiện của các loại tàu nhỏ, tốc độ cao và những khẩu đại
bác tầm xa khiến những hạm đội tàu chiến của Tây Ban Nha trở nên lỗi thời. Các thuyền trưởng người
Anh là những người nhận ra điều này đầu tiên. Nhờ vậy, người Anh đã làm cán cân sức mạnh hải quân
nghiêng về phía họ và duy trì được sức mạnh đó trong ba thế kỷ tiếp theo.
Các thông số
Các vấn đề thường có thông số − những dữ liệu đằng sau các giả định chủ chốt. Chúng ta thường nghĩ
thông số là những cái bất biến song trên thực tế, chúng lại thường xuyên có những thay đổi lớn. Khi
chúng thay đổi, các giải pháp cũng thay đổi theo. Năm 1803, việc thực hiện các chuyến bay là điều
không thể. Tuy nhiên, đến năm 1903, các nhân tố đã thay đổi. Những động cơ nhẹ hơn nhưng đủ mạnh
ra đời. Hiệu suất sử dụng nhiên liệu tăng. Các vật liệu và công cụ mới tốt hơn xuất hiện. Và con người
đã có thể thực hiện những chuyến bay. Giờ đây, các nhân tố đang thay đổi ngày càng nhanh hơn.
Vấn đề của bạn sẽ thay đổi thế nào nếu một trong các nhân tố chính thay đổi lớn? Hãy lựa chọn một
nhân tố và thay đổi nó một cách ngẫu nhiên như trong Hình 6.6. Bạn có thể sử dụng xúc xắc hay mũi
tên định hướng để lựa chọn sự thay đổi. Nếu bạn gieo xúc xắc được mặt số 1 hoặc mũi tên hướng về
phía bắc, bạn hãy gấp đôi giá trị của nhân tố.