Page 275 - Trang Phục Truyền Thống Của Các Dân Tộc Việt Nam

2. TRANG PHỤC CỦA NGƯỜI SÁN DÌU

o Vài nét về trang phục

Người Sán Dìu xưa không trồng cây lấy nguyên liệu dệt
vải, họ thường mua vải của tộc người khác và chỉ tạo ra
trang phục của mình bắt đầu từ khâu nhuộm vải, song
không vì thế mà trang phục của họ mất đi bản sắc dân tộc
riêng của mình. Trang phục của họ nhìn bên ngoài có phần
đơn giản nhưng để tạo ra nó là cả một quá trình dày công
và phải có sự khéo léo.
Vải người Sán Dìu mua về là loại vải màu trắng, nguyên
liệu bằng sợi bông không có chất hóa học, dài khoảng 4m,
rộng 50cm, gọi là vải tấm (nẹin bụ/len khun). Sau khi mua

vải v'ê, họ chuẩn bị nguyên liệu để nhuộm vải.
Nguyên liệu nhuộm vải là cây chàm, được trồng vào
khoảng tháng 1, tháng 2 và thu hoạch vào tháng 7, tháng 8.
Đến khi thu hoạch, cây cao khoảng 60-70cm, có nhiều quả
nhỏ ở trên khắp thân cây. Họ lẩy cả thân cây bẻ làm 3 hoặc
4, cho vào vại đầy nước ngâm khoảng 3 ngày, lúc này màu
nước trong vại đã chuyển sang màu xanh, đen.
Tiếp đó, họ lấy một ít vôi bột và tro bếp hòa với nước,
để lắng, chắt bỏ nước và cho vào nước chàm khuấy đều,
đợi nước lắng thì chắt bỏ nước trong, chất lắng lại trong
vại được đem phơi khô và sử dụng để nhuộm vải.

Để màu vải bền đẹp, lâu phai, người Sán Dìu lên rừng
tìm cây chỉ thiên (chu chăm thoi), cây lau sau (bêng méo),
cây dáp thanh (tạp thanh) và vỏ cây núc nác, cùng với củ
nâu đỏ mang về ngâm cùng cốt chàm khô khoảng một tuàn
thì bắt đầu cho vải vào ngâm, sau đó vớt vải ra phơi trên

Í2751