Page 63 - Tín Ngưỡng Cư Dân Ven Biển Quảng Nam
P. 63
nghề biển. Xghi thức cúng giông nghi thức các cuộc tê thần
cầu an và cầu mùa.
+ Lễ cầu mùa / cầu ngư. Lễ này còn gọi là "lễ cầu
bông, cầu ba", thường diễn ra trong khoảng thòi gian từ
trung tuần tháng giêng đến tháng hai âm lịch. Có lẽ do
kiêng kỵ nên ở Quảng Xam - Đà xẵng, người ta vẫn gọi lễ
cầu ngư bằng lễ cầu mùa hoặc lễ cầu bông cầu ba. Thực ra
đây là lễ tê ông Tử, tức thần Xam Hải Xgọc Lân, nhằm
cầu ba điều nguyện lớn: Quốc thái dân an, cá đổ đầy
khoang, và đi biền (hoặc bổn vạn) binh an.
Đây là lễ trọng, thuộc kỳ cúng Xuân của cộng đồng, có
mục đích không chỉ cầu an, cầu thịnh, mà còn tiến hành
"hạ nghệ" hay còn gọi là lễ xuống thuyền hoặc lễ mở hàng
đầu năm, nhằm lấy sự may mắn, tài lộc nơi biển cả. Lễ cầu
bông cầu ba/ cầu ngư đã trở thành lễ hội thường niên của
cộng đồng dân biển. Xghi thức tế tự tuân thủ theo bài bản,
khuôn mẫu của nghi thức tế thần, nhưng quy mô cuộc lễ
thì thường theo một quy ước đã trở thành tục lệ là, cứ ba
năm đáo lệ cúng lốn, gọi là "đại lễ", vói đầy đủ lễ vật, ca
xưống và các trò vui chơi, thi tài, thi khéo; còn bình
thường, hễ năm trước cúng "tiểu lễ" (còn gọi là cúng "trầm
trà"), thì năm sau phải cúng "trung lễ". Phân chia ba cấp
cúng như vậy là căn cứ vào lễ vật, vào sự "nâng cấp" lễ vật
ở từng quy mô mà thôh’^\ Lễ tế thần Xam Hải ở quy mô
đại lễ, gắn với nguyện vọng cầu những điều tốt đẹp cho
- 63