Page 60 - Số Phận Của Vũ Trụ
P. 60

58   CHƯƠNG 2

       Tiếp theo là đến các thành phố, các đám thiên   Tâm  của đám thiên hà
    hà. Các đám này, mà ta có thể đếm được vài        Trinh  Nữ (hình trái) là tập
    nghìn, trải dài trên khoảng 60 triệu năm ánh sáng   hợp một nghìn thiên hà
    và bao gồm vài trăm nghìn tỉ mặt trời.            cách Trái Đất 50 triệu năm
       Cơ cấu tố chúc của vũ trụ khổng dừng lại ở đó.   ánh sáng.  Người ta tim
                                                      thăy ở đây tất cả các dạng
    Đến luọt mình các đám lại tụ tập với nhau để tạo
                                                      thiên hà: bên phải, phía
    thành các siêu đám. Các siêu đám này chính là
                                                      dưới là một thiên hà xoán
    nhùng đô thị cùa vũ trụ và trải rộng hút tâm mát   ốc, ớ giữa là hai thiên hà
    trên vài trăm triệu năm ánh sáng, lưu trú tại đáy là   elỉp khổng lồ, Messier 84
    vài triệu ti mặt trời. Bàn thân cụm thiên hà địa   (bị  cát một phân) và
    phương của chúng ta là một phân của “siêu đám     Messier 86.  Năm  1933, nhà
    địa phương” có chứa chừng muời cụm và đám         thiên văn học người Mi gốc
    khác.  Những siêu cụm này bày ra một quang cảnh   Thụy Sì Friz Zwicky đà
                                                      phát hiện ra trong đám
     ngoạn mục nhất: thay vì là dạng câu, khi thì chúng
                                                      thiên hà này sự hiện diện
                                                      ciia “khối lượng không
                                                      nhìn thấy được”, còn gọi là
                                                      vật chất tối. Tổng khối
                                                      lượng của đám phải gấp  10
                                                      lân tồng khối lượng của
                                                      mỗi thiên hà riêng rẽ. Thực
                                                      ra, những thiên hà này di
                                                      chuyển với tốc độ khoảng
                                                      100 km/s đối  với tám của
                                                      đám, đám này sẽ phân râ ít
                                                      ra trong một ti  năm nếu
                                                      tống khối lượng của đám
                                                      không đù lớn đế lực hấp
                                                      dàn giữ không cho những
                                                      thiên hà phân tán. Điêu đó
                                                      có nghĩa là nó cần có một
                                                      lượng vật chất (không nhìn
                                                      tháy được) trong môi
     có dạng bánh tráng, khi thì dạng sợi dài và mảnh.
                                                      trường giữa các thiên hà
     Bề dày của những chiếc bánh tráng-siêu đám này,   lớn hơn 9 lần so với lượng
     khoảng 40 triệu năm ánh sáng, bàng cở  1/5 đuờng   vật chát trong các thiên hà!
     kính của chúng. Còn nhùng siêu dám dạng sợi có   Sáu mươi năm sau, vấn đẽ
     thể trải qua không gian trên những khoảng cách   khối  luợng không nhìn thấy
     hàng trăm triệu năm ánh sáng.                    vân luôn là một thách thức
                                                      đối với các nhà vật lí thiên
     Những khoảng trống lớn của vũ trụ                văn.  Nó hiện diện khắp
        Nhưng điều đáng ngạc nhiên hơn cả là sự khám   nơi, từ những thiên hà lùn
                                                      ốm yếu nhất đến những
     phá ra trong vũ trụ có những vùng trống lớn có
                                                      siêu đám thiên hà rộng
     đường kính lên tới  10 triệu năm ánh sáng, hoàn
                                                      lớn nhất.
   55   56   57   58   59   60   61   62   63   64   65