Page 328 - Phong Tục Thờ Cúng Của Người Việt

284 • HÀ GIANG

NGườl MÔNG

Người Mông (hay Hmông, trước kia gọi là người Mèo, ỏ Trung Quốc
là người Miêu) có khoảng nửa triệu người ở Việt Nam, tập trung dọc
các tỉnh biên giới Việt Trung. Họ chỉ mới di cư vào Việt Nam khoảng
300 năm nay. Ngoài Việt Nam, người Mỏng cũng có ở Trung Quốc,
Lào, Thái Lan... Câu chuyện về người Mông cũng là câu chuyện vé
nhiều dân tộc thiểu số khác ở vùng núi phía bắc Việt Nam.
Hình bên cạnh là cái chậu rửa chân
của người Mông. Người ta để chán vào
)cái trụ tròn ỏ giữa dể rửa. Một sự kiểu
cách? Không hề. Có cái chậu này thì mới
không bò phí nước rửa chân. Nước dơ
sau khi rửa còn dùng cho nhiều việc khác,
như cho súc vật uống... Khi phải ở trẽn các đỉnh núi khô hạn như ở
Hà Giang, nước quý vô cùng. Có khi di cả ngày xuống chàn núi chì
để vét một ít nước. Nhưng tại sao phải sõng ỏ nơi khó khàn đến thế?
Quá khứ cay đắng
‘Xưa lắm. người Mông cũng là cư dân của đổng bàng, có những cánh
đống bao la. Rồi một lần, kinh đô nước Tàu bị quân địch bao vây sáp
thất thủ. Cuống cuồng lo sợ, vua Tàu cho rao lên kẻ nào đanh lui
quân địch sẽ được lấy công chúa và thưởng thêm một nửa giang sơn.
Một dũng sĩ người dân tộc đã dũng cảm giết viên tướng giặc, cứu cả
thểu ểinh, và đứng lên đòi phần thưởng của mình.
Phải chia một nửa giang sơn là điều vua Tàu không chấp nhận
được. Mấy ông quan già ranh mãnh thì thào bàn tán và tầu lên: Vua
Tàu là người quân tử, đã nói thì luôn luôn giữ lời. Sẽ chia đôi giang
sdn, nhưng chia theo bề cao. Một nửa đất thấp là vùng đống bàng
người Tàu sẽ ở. Nửa đất núi cao thưởng công cho người dân tộc.'
Trong câu chuyện này có một phần sự thật. Một sự thật tàn nhẫn
hơn nhiểu. xưa kia, từ phía nam Trường Giang là lãnh thổ bao la
của những dân tộc Bách Việt, với những nền văn hóa đặc sắc. Từ
đời Tần Thủy Hoàng, rồi qua Hán, Đường... hàng mấy chục thê' kỷ,
triều đình phong kiến phương Bắc ngạo nghễ ‘giáo hóa Man Di',