Page 112 - Những Danh Tướng Trong Lịch Sử Việt Nam

114 Tủ sách 'Việt Nam - đất nuớc, con nguôi'

C H IÊ U Q U Ậ N C Ô N G V Ă N v õ S O N G T O À N -
N G U Y Ễ N H Ữ U D Ậ T

Chiêu Vũ hầu NịỊuycn Hữu Dật sinh năm 1603 tại
Thăng Long, con của vị quan Tham chiến Nguyễn Triều
Văn, được phong tước hầu (Triều Văn hầu) dưới triều vua Lc
Anh Tông (1557-1573). L)o bất mãn vói chúa T rịn h , Nguyễn
Triều Văn đã đcm gia đình vào Đàng Trong theo chúa
Nguyễn, nhập tjch ỏ huyện I’hong Lộc (Quảng N inh -
Quảng Bình ngày nay) lúc Nguyễn Hữu Dật mới 6 tuổi.
Thuỏ đi học Nguyễn Hữu Dật rất thông minh, trí nhớ
hơn người. Càng lớn len ông càng giỏi văn chương, lại thích
võ nghệ. Cha ông thấy năng khiếu của con muốn được phát
huy, ông mòi thầy về dạy học. ô n g được võ sư tận tâm
truyền thụ các binh thư, binh pháp cũng như võ nghệ. Lúc
ông 16 tuổi đã lừng danh văn chương, võ lược nên được
Chúa Sãi Nguyễn Phúc Nguyên (1613-1635) bổ nhiệm làm
chức quan vàn trong triều. L)o có tài, được bổ nhiệm giữ
chức vụ sớm nên ông nảy sinh tính tự cao, Chúa Sãi cho
nghỉ viẹc rời Triều. Nhưng sau xét thấy tài năng của ông cần
được sử dụng, nên Chúa vời lại Triều và cho giữ chức vụ cũ.
Những năm sau, óng được len chức Tham cơ vụ, được tham
dự các cuộc họp ban việc cơ mật, ông đã đóng góp nhiêu ý
kiến có lợi cho việc triều chính. Khi ỏng được chuyển làm
Giám chiến, đem quân đi đánh giặc, nhờ cổ tài định liệu tình
hình địch, nên thường đánh thắng. Năm Mậu T ý (1648)
nhận chức Cai cơ lãnh ký lục dinh Bố C hính, sau thăng Dốc
chiến, tước Chiêu Vũ hầu, cùng Nguyễn Hữu Tiến đem quân
ra Bắc Hà, chiếm được đất hai huyện thuộc Nghệ An,- rồi