Page 107 - Năng Cao Năng Lực Cạnh Tranh

Tranh chấp thương mại quốc tế… đến doanh nghiệp Việt Nam 107

Hiện nay, 153 quốc gia v{ vùng l~nh thổ đ~ tham gia với tư
c|ch th{nh viên chính thức của Tổ chức n{y, khoảng 30
quốc gia kh|c đang trong qu| trình đ{m ph|n gia nhập.
Trong hơn một thập kỷ qua, WTO đ~ ph|t triển mạnh mẽ hệ
thống “luật chơi” về thương mại quốc tế, bao qu|t hầu hết
c|c lĩnh vực của quan hệ kinh tế giữa c|c th{nh viên như
h{ng hóa, dịch vụ, nông nghiệp, kiểm dịch động thực vật, dệt

may, h{ng r{o kỹ thuật, đầu tư, sở hữu trí tuệ, chống b|n
ph| gi|, trợ cấp v{ c|c biện ph|p đối kh|ng, c|c biện ph|p tự
vệ, x|c định gi| trị tính thuế hải quan, gi|m định h{ng hóa,
quy tắc xuất xứ, quy tắc v{ thủ tục giải quyết tranh chấp…
C|c quy định cơ bản của WTO trở th{nh nền tảng của tất cả
c|c thỏa thuận kinh tế khu vực hay song phương trên thế
giới hiện nay. Vòng đ{m ph|n Đô-ha, bắt đầu từ hơn 10 năm
trước, đang tiếp tục mở rộng v{ củng cố c|c quy định của
WTO theo hướng tự do hóa hơn nữa.

Ở cấp độ khu vực, qu| trình hội nhập ph|t triển rất
nhanh trong những thập niên 1960 v{ 1970, đặc biệt “nở rộ”
từ thập niên 1990 trở lại đ}y. H{ng loạt tổ chức, thể chế khu
vực đ~ ra đời ở khắp c|c ch}u lục. Hầu như không một khu
vực n{o trên thế giới hiện nay không có c|c tổ chức/thể chế
khu vực của riêng mình. C|c tổ chức, thể chế khu vực về
chính trị - an ninh v{ đặc biệt l{ kinh tế, chiếm nhiều nhất.
Chỉ riêng trong lĩnh vực kinh tế, tính đến giữa th|ng 5/2011
có 489 Hiệp định về mậu dịch khu vực (RTAs) giữa c|c th{nh
viên của WTO đ~ được thông b|o cho Ban Thư ký WTO, trong
đó 90% l{ c|c thỏa thuận mậu dịch tự do (FTAs) v{ 10% l{
c|c liên minh thuế quan (CU). Ngo{i ra, còn có h{ng trăm
RTAs đang trong qu| trình đ{m ph|n hoặc chuẩn bị đ{m
ph|n. Nhiều tổ chức/thể chế liên kết kinh tế liên khu vực
được hình th{nh, ví dụ như APEC, ASEM, ASEAN với c|c đối
t|c ngo{i khu vực như với Mỹ v{ EU (dưới dạng c|c PCA và
FTA), EU với một số tổ chức, thể chế hoặc quốc gia ở c|c khu
vực kh|c…