Page 99 - Làng Khoa Bảng
P. 99
Lưu Định (1775) cùng cháu nội là Lưu Quỹ (1835).
Làng còn có 29 người đỗ trung khoa (Hương công,
Cử nhân), gồm 17 người họ N guyễn Đình, 8 người
họ Lưu và 4 người họ N guyễn Danh. N hiều trường
h Ợ p , cha con, anh em, bô" con cùng đỗ, tiêu biểu nhâ"t
là gia đình Trạng nguyên N guyễn Quô"c Trinh: 4
người con của ông đều đỗ Hương công; còn Sinh đồ,
Tú tài thì râ"t nhiều.
Trong những người đỗ đạt của làng N guyệt Áng,
nhiều người thật sự có tài, đem hết tài năng phụng
sự đâ"t míớc. Tiêu biểu nhâ"t là N guyễn Quô"c Triiứi
(1625 - 1674). Năm 1667, ông dẫn đầu đoàn sứ bộ nhà
Lê sang đàm phán thành công với nhà Thanh cho gộp
hai !;ỳ tiến công (3 năm m ột kỳ) làm một, giảm được
phần lớn sự tô"n kém cho triều đình và nỗi vâ't vả cho
các đoàn sứ bộ. Sau ông làm quan đến Bồi tụng (Phó
Tể tướng), là người tin cẩn của chúa Trịnh Tạc. Tuy
vậy ông là người khẳng khái, dám chỉ ra điều phải
trái của chúa trước triều thần.
Người thứ hai là Nguyễn Đình Trụ (1627 - 1703).
Sau khi về hưu, ông về mở trường dạy học, học trò
đông tới hàng nghìn. Hơn 70 người sau đó đỗ Tiến sĩ
và Hương công, thành đạt trên đường hoạn lộ. Thời
bây giờ coi ông là một "công phái thầy học".
Người thứ ba là Lưu Quỹ (1811 - ?). ô n g nổi tiếng
ông là người thẳng thắn, dám tâu việc can ngăn vua
nên bị giáng chức. Tháng 2 năm Tân Sửu (1841), vma
Thiệu Trị lên ngôi, Lưu Q uỹ đã cùng Khoa đạo
Nguyễn Bừih Đức dâng sớ khuyên vua lưu ý đến 10
QB