Page 28 - Kỳ Quan Thế Giới Thức Vật

kẹp côn trùng lại, sau đó dùng dịch để tiêu hoá con côn trùng đó. Cỗ máy
bắt sâu của chúng đều do sự biến thái của lá cây tạo nên, loại lá này gọi là
bắt sâu. Lá bắt sâu có dạng nang, dạng đĩa, dạng bình. Sau đây là một vài
phưong thức bắt côn trùng điển hình của các loài thực vật này.
Rong li là một loài thực vật nưóc sirứi trưởng trong nhiều năm, lá bắt
côn trùng của nó sẽ phồng lên ở dạng nang, mỗi nang có một cái miệng
mở to và do một cái van bảo vệ. Van này chỉ có thể mở vào bên trong,
phía bên ngoài có các lông mao cứng. Khi côn trùng tiếp xúc vói lóp lông
mao cứng bên ngoài này, van sẽ tự động mở ra và hút con côn trùng vào
bên trong. Sau đó van tự động đóng lại. Con côn trùng sẽ bị dịch tiêu hoá
trong lóp nang tiêu huỷ và các nang sẽ thực hiện nhiệm vụ hấp thụ các
chất dinh dưỡng lấy được từ con côn trùng đó.
Cỏ cao thái có lá bcắt côn trùng hình bán nguyệt hoặc hình đĩa, phía
biểu bì bên ngoài có rất nhiều các lông mao tiếp xúc chứa dịch có khả
năng dính chặt con côn trùng, đồng thòi những lông mao ấy sẽ tự động
uốn cong, bao lấy cơ thể con mồi và từ từ tiết ra dịch tiêu hoá để tiêu hoá
con mồi và hấp thụ chất dinh dưỡng thu được. Điều thú vị hon là nếu ăn
thịt nhỏ thì loài cỏ cao thái và rêu mao chiên sẽ càng sinh trưởng tốt hon.
Lá bắt côn trùng của cây nắp ấm lại có dạng hình chai, kết cấu phức
tạp, phía đầu của bình có nắp đậy, phía trước của nắp không những có
xương mà còn có hạch. Bình thường nắp bình này ở trạng thái mở, khi
con côn trùng trèo lên đến miệng bình sẽ rất dễ dàng bị trượt vào bên
trong bình và sẽ bị tiêu hoá bỏi dịch tiêu hoá, đồng thòi bị hấp thụ hết
châ't dinh dưỡng.
Có một số loài thực vật ăn thịt còn có khả năng phân biệt. Ví dụ như
rêu mao chiên chẳng hạn. Nếu ta lấy một viên đá nhỏ hoặc một miếng gỗ
nhỏ đặt lên trên lá bắt côn trùng của nó. Bạn sẽ phát hiện ra lóp lông mao
trên lá không hề chuyển động như khi đặt một con côn trùng vào. Thực
vật ăn thịt có cấu tạo của lá bắt côn trùng và có khả năng bắt côn trùng
rất khéo léo, điêu luyện. Đây chính là kết quả của quá trình thíeh nghi
vói môi trường sống và sự lựa chọn của tự nhiên trong rất nhiều năm.
Thực vật ăn thịt thông thường cũng vẫn có lá xanh, có khả năng
quang họp và tạo chất dinh dưỡng hữu cơ, do đó cho dù có không bắt
được côn trùng thì các loài thực vật này vẫn có thể sinh tồn được, nhưng
khi có nguồn thức ăn là côn trùng thì khả năng kết quả tạo hạt của chúng
cao hon rất nhiều.

2 8 -