Page 584 - Di Tích Lịch Sử

các nhà khảo cổ đã kết luận: “Di tích Gò Tháp Mười là một trong những trung tâm tôn
giáo quan trọng của nến văn hoá ó c Eo”.
Sau hai đợt khai quật vào năm 1984 và 1993, các nhà khảo cổ đã phát hiện di tích
Gò Tháp có ba loại hình di tích gồm: Di tích cư trú, di tích kiến trúc và di tích mộ
táng. Ngày nay, theo quan điểm mới, nhiều nhà nghiên cứu nói đây là cuộc cộng cư
“Chung sống với lũ”. Trên địa bàn này, họ chia từng khu vực, gồm các điểm kiến trúc:
Gò Tháp, Gò Minh Sư, Gò Miếu Bà Chúa Xứ... Điểm sản xuất gổm: Khu vực đền thờ
Thiên Hộ Vương - Đốc binh Nguyễn Tấn Kiểu, khu mộ táng nằm về phía tây nam.
Dọc triền lưng, dưới chần Gò Tháp vê' phía bắc, đã phát hiện nhiều cọc gỗ nhà sàn,
điểu này khiến các nhà khoa học khẳng định sự tồn tại của những quẩn thể nhân dân
lao động trong vùng.
Như vậy, qua nhiều cuộc khai quật, quần thể di tích Gò Tháp đã được định hình
gổm có 5 di tích tiêu biểu: Gò Tháp Mười, tháp Cổ Tự, mộ và đền thờ cụ Đốc Binh Kiều,
gò Minh Sư, miếu Bà Chúa Xứ. Không chỉ là nơi phát hiện được nhiểu di vật cổ rất giá
trị, đây có thể xem là những chứng tích của nển văn minh ó c Eo xưa, Gò Tháp còn là
nơi phát hiện nhiều dấu vết của vương quốc cổ Phù Nam cách đây khoảng 1500 nám.
ở cực Nam của quẩn thể di tích Gò Tháp là Gò Tháp Mười, cũng chính là gò cao
nhất (5,046m). Trong thời kì kháng Pháp, nơi đầy từng là Đại bản doanh của các vị anh
hùng dân tộc Nguyễn Trung Trực, Thiên hộ Võ Duy Dương, Trương Định, Đốc Binh
Kiều... Trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước, Gò Tháp và các vùng phụ cận
là địa bàn cư trú của nhiều cơ quan kháng chiến như Xứ uỷ Nam Kì, ưỷ ban Kháng
chiến Hành chính Nam Bộ, khu Tám, Tinh uỷ Tân An, Mỹ Tho, Long Châu Sa... và
còn in dấu chân hoạt động cách mạng của các đổng chí Lê Duẩn, Phạm Hùng, Lê Đức
Thọ, Trẩn Văn Trà...
Cách Gò Tháp Mười lOOm về phía bắc là tháp Cổ Tự, tương truyền rằng đã có từ
đời Thiệu Trị (1841 - 1847), trước đó là ngôi tháp thờ của cư dân Chân Lạp. Trải qua
nhiều thế kỉ thăng trẩm, ngôi tháp giờ đây đượm màu hoang phế, những dấu vết chiến
tranh còn in đậm trên vách tường và các bức tượng thờ thần, Phật...
Qua khỏi tháp Cổ Tự là đển thờ cụ Đốc binh Nguyễn Tấn Kiểu và Thiên hộ Võ
Duy Dương. Hai cụ đã chọn Gò Tháp làm căn cứ địa cách mạng của nghĩa quân yêu
nước trong những năm đầu kháng chiến chống Pháp với những trận đánh làm quần
địch kinh hổn bạt vía. Đển thờ Thiên hộ Dương và Đốc binh Kiểu trước đây chỉ dựng
đơn sơ bằng gỗ lợp ngói. Đến năm 1993, một ngôi đền bê' thế được xây dựng trên khu
vực đến ngày trước và thờ chung cả hai vị. Đến được thiết kế theo kiểu đình Nam
Bộ. Dù mới xây nhưng đến vẫn mang dáng vẻ cổ kính với mái cong, trên nóc có biểu
tượng Lưỡng Long Chầu Nguyệt. Tại cồng đển có đôi liễn đối viết bằng chữ quốc ngữ:
“Gò Tháp địa linh nối chí anh hùng gìn Tổ quốc; Tháp Mười nhân kiệt giương cờ đại
nghĩa dựng quê hương”.
Đi tiếp về hướng bắc sẽ đến gò Minh Sư và miếu Bà Chúa Xứ. Miếu Bà Chúa Xứ
mới được xây dựng lại từ năm 1984 gần đến thờ hai vị anh hùng dân tộc, rất khang
trang và bê' thế. Mọi đồ tự khí đểu còn rất mới. Khách hành hương vê' đây cúng Bà rất

Một * ố &ỉ ticli lícVi iử - VẲM VioÁ Vỉệt N A m
C 593 >