Page 30 - Dạt Dào Sông Nước
P. 30
Từ Hòa Bình, sông Đà uốn theo phần cuối của dãy
Hoàng Liên Sơn chảy về miền trung du Phú Thọ.
Nguyễn Quang Bích (1832-1890) - lãnh tụ phong trào
Cần vương đã cùng thủ lĩnh người các dân tộc Tây Bắc lập
căn cứ chống Pháp tại hạ lưu sông Đà. ông cũng là một nhà
thơ, tác giả của câu thơ nổi tiếng: "Chúng thủy giai đông
tẩu/Đà giang độc bắc lưư'. (Mọi dòng sông đều chảy về
đông, chỉ có sông Đà theo hướng bắc.)
Sông Đà hợp lưu với sông Hồng ở làng Hồng Đà, Phú
Thọ. Theo truyền thuyết đây chính là nơi giao tranh giữa
Sơn Tinh và Thủy Tinh. Tại đây Thủy Tinh đã chặn đánh
Sơn Tinh hòng cướp lại Mị Nương. Nơi hai bên ra lời thách
đấu để quyết phân thắng bại có địa danh là Lời, hay còn
gọi là thác Lời.
Ngã ba Hạc - nơi thủy tụ mở cõi Văn Lang
Xinh thay ngã ba Hạc,
Lạ thay ngã ba Hạc!
Dưới họp một dòng,
Trên chia ba ngạc.
Ngóc ngách khôn đo rộng hẹp, dòng biếc lẫn dòng đào;
Lênh lang dễ biết nông sâu, nước đen pha nước bạc.
Đó là những câu mở đầu bài Ngã ba Hạc phú nổi tiếng
viết bằng chữ Nôm của Nguyễn Bá Lân (1701 -1 785) - danh
sĩ và đại quan triều Lê Hiển Tông.
29