Page 48 - Công Nghệ Sinh Học Cho Nông Dân Quyển 4

tác dụng diệt trừ sâu rầy trên lúa, ốc bươu vàng cũng như
các loại cá dữ, cá tạp trong ruộng nuôi tôm.

Dây thuốc cá (còn có tên dây duốc cá, dây mật, dây
cóc, dây cát...) là loại cây mọc hoang ỏ các vùng thuộc
Nam Bộ, Nam Trung Bộ. ở miền Nam cây được trồng
nhiều ở Cà Mau, Bạc Liêu, Trà Vinh, Phú Quốc để lấy
rễ. Cây cũng gặp ở các nước khác trong khu vực châu Á
là Campuchia, Mã lại, Indonesia, Lào, Trung Quốc, Ân
Độ. Gọi là dây thuốc cá vì đây là một loại dây leo to, vỏ
thân và cành hơi đen. Lá kép hình lông chim, lá non có
lông trắng ở mặt dưới, Cây có hoa màu hồng nhạt hoặc
trắng, mọc thành chùm dài ở nách lá. Quả dây thuốc cá
thuộc loại đậu, có hạt dẹt, dài hình bầu dục và có màu
nâu nhạt.
- Độc tính: Rễ dây thuốc cá chứa hoạt chất chính là
rotenon, có tác dụng độc đặc biệt với cá và côn trùng nên
thường được nhân dân dùng để làm cho cá bị say để dễ
bắt cá nên được dân quen gọi là dây thuốc cá. Cơ chế
gây độc của rotenone qua khả năng ức chế sự oxy hoá,
ngăn chặn hoạt động của glutamate và pyruvate gây ngạt
cho cá. Trong cơ thể rotenone nhanh chóng được chuyển
hoá qua gan. Ở ngoài trời rotenone có đặc điểm bị phân
hủy nhanh ngay khi tiếp xúc với ánh sáng và không khí.
- Tác dụng dược lý: Rotenone có trong rễ dây thuốc cá
là chất được dùng rộng rãi trong các sản phẩm gia dụng

47