Page 97 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết

€ô'nhi Càn

Đồn điển Phồn Xương của Thám, Nam tới
Lạng Giang, Bắc tới Lạng Sơn, Đông từ sông Sới lật
sang, Tây từ Thái Nguyên Tuyên Quang trở lại, là
một dải rừng xanh núi đỏ, bát ngát bao la. Thám một
mặt chiêu mộ điền tốt tới để phá núi, vỡ rừng, cẩy

cuốc các thung lũng, một mặt dựng làng lập ấp, xây
đắp các căn cứ cho đồ đảng của minh.
Thực ra, tuy Thám đầu thú với chính phủ, nhưng

vẫn không quên cái chí vẫy vùng trời biển, suốt ngày
suốt tháng chỉ lo tính việc khởi binh. Những dân làm
ruộng của Thám hẩu hết là kẻ có gan cướp đổn, phá
ải. Lúc vô sự, họ vẫn cuốc vườn, cày ruộng, cặm cụi
như nông dân, đến lúc hữu sự, chân tướng mới lộ ra,
họ đểu có thể vác súng ra trận, bắn phát nào trúng

phát ấy, bởi vì họ phẩn nhiểu là đảng loạn ở trung
châu, hoặc quần tàn của đảng văn thân ngày trước,
bất đắc trí mà trốn lên đấy. Thám còn chia ngả về các
tỉnh trung cháu mộ người lên đổn điển, gặp ai họ

cũng lân la làm quen rồi tùy cơ khuyên dỗ, trai làm
thợ cầy, gái làm thợ cấy, thuyên thợ thì ai theo nghê'
nấy. Còn những ông cử ông tú, thày khóa thày đổ,
người nào tư chất chậm chạp thì dùng vào việc trông
nom sổ sách, hay là dạy học, người nào thông minh
lanh lợi thì làm tham mưu, hoặc cho sang Tàu, Nhật

để khảo sát vể quân sự.

97