Page 14 - Cổ Nhi Tân Tiểu Truyện Danh Nhân Tôn Thất Thuyết

Còn Chất Chuytí

ước mà hai nước Pháp Việt ký từ bao lầu nay bấy giờ
mới đem ra “thực thi”.

Cuộc bảo hộ thành lập từ đó.
Nhưng cuộc bảo hộ cũng chỉ mỏi thực hiện
vể danh nghĩa, còn vể tinh thẩn thì chưa vững được
vì dân tâm sĩ khí đầu có dễ gì bỗng chốc vòng tay

khuất phục.
Thừa cơ ấy, văn thân các tỉnh nổi lên tứ tung,

còn ở kinh thành, Tôn Thất Thuyết cũng nhất định
đi một nước cờ chót, ô n g nói:
— Phen này ta quyết sống thác với Tây.

Một mặt ông sai lập Sơn Phòng ở Cam Lộ (tỉnh
Quảng Trị) đem vàng bạc lương thực chứa chất thật
nhiểu, một mặt luyện tập binh lính, rèn đúc khí giới,
đào hẩm đắp ụ, dự bị sẵn sàng. Rồi ông bàn tính với

Nguyễn Văn Tường vể việc chủ chiến.
Trong khi ấy Nguyễn Văn Tường thấy binh
Pháp mạnh quá, hết lời can ngăn, nhưng Thuyết
không nghe. Thuyết quyết hành động một minh.

Ngày 19 tháng 5 năm Ất Dậu (1885), De
Courcy đem 500 quân vô Huế xin nhà vua thiết lập
đại trào để chuyển đệ bức quốc thư của chánh phủ

Pháp. Thuyết cáo bịnh không ra. De Courcy giận
lắm, muốn đem quân sang tận bộ Binh để bắt. Thuyết

14