Page 101 - Các Vị Vua Triều Lý
P. 101
khi ông mất, nhân dân xứ Nghệ đã xây dựng hàng chục
ngôi đền để hương khói. Đền Quả Sơn tại xã Bồi Sơn là
đền chính được dưng nên để tưởng nhớ công ơn ông.
Thần tích đền Quả Sơn đã ghi rõ: "Ngài ở châu 19 năm,
trừng trị kẻ gian, khen thưởng người lành, khai khẩn đất
hoang, chiêu mộ lưu dân, bọn vô lại phải im hơi, người
dân về với Ngài được yên nghiệp. Ngài thường qua lại
vùng này, vùng khác, dạy nghề làm ruộng, trồng cây cối,
nuôi gia súc, có nhiều chính sách lợi cho dân, làm cho
nhân dân đoàn kết. Người dần đến kiện tụng thì lấy
liêm, sỹ, lễ, nghĩa giảng dạy làm cho tự giác ngộ, ai nấy
đều cảm hoá, không bàn đến chuyện kiện cáo nữa. Mọi
người đều gọi Ngài là Triệu Công".
Tương truyền vua Lý Thái Tổ và Trịnh Minh, hoàng
hậu họ Lê sinh hạ được tám hoàng tử, trong số đó, hoàng
tử thứ tám sinh giờ ngọ, ngày mồng bảy tháng năm canh
thân là khôi ngô tuấn tú hơn cả, được vua cha đặt tên là
Lý Hoảng hiệu là Nhật Quang. Năm mười ba tuổi, hoàng
tử đã tỏ ra là một con người trung hiếu, dũng cảm. Năm
mười bảy tuổi thì tinh thông văn chương hơn hẳn mọi
người. Năm Càn phù hữu đạo thứ nhất, vua phái hoàng
tử đi coi việc tuyển cử hiền tài ở trấn Thanh Hoá tức là đất
Châu Ái thời xưa. Hoàng tử giữ chức vụ không mảy may
lầm lỗi, tiếng vang đến triều đình.
Lý Thái Tông lên ngôi giao cho Lý Hoảng làm tri
châu Nghệ An, tước hiệu Uy minh hầu Lý Nhật Quang.
