Page 149 - Bửu Ngôn Du Lịch 3 Miền

148 • NINH BÌNH, HOA LƯ

móng nhà, móng thành xây bằng gạch, như bạn thấy ỏ gần đén vua
Lê. Những viên gạch ở đây có viên mang chữ ‘Giang Tây Quân’, một
cái tên của thời bị đô hộ; và có những viên mang chữ ‘Đại Việt quốc
quân thành chuyên' của thời độc lập.
Cũng rất thú vị nếu bạn biết tên các núi, hang động, xóm, thôn ỏ
Hoa Lư. Đường Tiên Yết vào yết kiến triều đình. Hang Muối, hang
Tiền là những kho của kinh đô. Núi Cột Cờ để cắm cờ. Ao Giải, một
cái ao sâu, nơi người phạm tội bị ném xuống cho giải (một loại rùa
lớn) ăn thịt. Phủ Tùng xẻo nơi xử cực hlnh. Phủ Vật nơi tuyển quân...

đang đớp tôm; bên kia táo bạo hơn, chạm một con cá chép
đang bú rồng. Tất nhiên những đề tài phạm thượng như vậy
đều được chạm khá kín đáo
Tại nhà bia, có tấm bia Chính Hòa, người thợ đục đá tạc
một cảnh lạ lùng: con cua to đứng giữa, hai con chuột hầu hai
bên; còn ở diềm bia, bên cạnh rồng là những con khỉ.
T riề u Đ in h
Hoa Lư là quê của vua Đinh Tiên Hoàng (968-979). Hồi nhỏ
chú bé chăn trâu Đinh Bộ Lĩnh đã là thủ lĩnh trong trò chơi cờ
lau tập trận. Sông Hoàng Long (rồng vàng) ghi lại chuyện chú
bé nhảy xuống sông, được rồng vàng bay lên đỡ. Lớn lên, gặp
thời đại loạn 12 sứ quân, Đinh Bộ Lĩnh tỏ rõ tài cầm quân.
Sau khi dẹp yên các sứ quân, năm 968, ông lên ngôi vua, đặt
tên nước là Đại c ồ Việt, đóng đô ở Hoa Lư.
Vinh quang cực điểm, nhưng cũng bát dầu những tai họa
khủng khiếp. Nhà vua muốn lập người con út là Hạng Lang
làm Thái tử. Con trưởng là Đinh Liễn bất mãn sai người giết
chết em.
Năm 979, nhà vua bị ám sát chết. Chết dưới tay một kẻ
điên. Người cận vệ là Đỗ Thích, nằm mơ thấy sao sa vào miệng,
tưởng điềm trời cho mình làm vua, cầm dao vào đâm chết nhà
vua và con trai trưởng là Đinh Liễn đang nằm ngủ trong điện.
Triều đình đưa người con thứ Đinh Tuệ mới 6 tuổi lên làm
vua, có Thập Đạo tướng quân Lê Hoàn làm nhiếp chính.