Page 170 - Bí Mật Về Thế Giới Động Vật

hoàn thành những động tác này một cách thuần thục. Mói đầu, nhân viên
huấn luyện dạy gấu đen cách cúi chào và dạy Tiểu hổ cách chui qua vòng
lửa, sau đó ban thưởng cho chúng, tặng chúng những món ăn ngon họp
khẩu vị hoặc dùng một phưong thức khác để ban thưởng. Việc này lặp đi
lặp lại nhiều lần, tiểu hổ và gấu đen dần nắm đưọc quy luật, hễ chủ nlaàn
yèu cầu chúng làm động tác này hay động tác kia là sẽ có thưởng. Cứ như
vậy đoàn xiếc đã có thêm các nghệ sĩ xiếc động vật. Chỉ cần ngưòi huấn
luyện dùng một phưoiag thức gì đó ra hiệu Icà chú gấu đen nhà ta sẽ dùng
thân hình ncặng nề vụng về của mình hướng về phía klián gicả cúi chào một
cách cung kmh và vua hổ cũng ngoan ngoãn chui qua vòng lửa. Kiểu phản
ứng được thiết lập nliờ một kích thích bên ngoài nào đó này trong sinh vật
học gọi là phản xạ có điều kiện và phản xạ vô điều kiện do nhà sinh lí học
nổi tiếng của Liên Xô phát hiện ra.

Nói đến đây, chắc hẳn nhiều người sẽ hỏi, nếu sau khi gấu đen hoàn
thcành động tác cúi chào và tiểu hổ đã chui qua vòng lửa mà ta kliông
thưỏng cho chúng, kết quả sẽ ra sao? TcỊÌ đây lại nảy sinh một vấn đề lí
thú, đó chính là phán xạ có điều kiện sẽ bị gicán đoạn. Hoàn thành động
tác đúng theo ám hiệu của chủ nhân mà vẫn không được hưởng, sau
nhiều lần như thế, động Vcật sẽ không còn khá năng liên hệ động tác với
phần thưởng nửa, phản XcỊ có điều kiện cấy sẽ bị yếu đi hoặc mất hẳn. Vì
vậy, đối vói động Vcật ở đoàn xiếc, nếu không kịp thời tặng thưởng cho
chúng để củng cố phản xạ có điều kiện thì gấu đen sẽ không thể cúi chcào
khán giả và hổ ta cũng sẽ không thể chui qua vòng lửa được nữa.

Tại sao lại có động vật biết ăn vào ban đêm?

Chúng ta đều biết, đa số động vật hoạt động vào ban ngcìy, bỏi vì
ban ngày dễ kiếm tìm thức ăn, song cũng có một số động vật lại xuất
hiện vào ban đêm. Các nhà sinh vật học căn cứ vào nliững đặc điểm này,
gọi là các loài động vật hoạt động vào ban ngày và nghỉ ngoi vào ban
đêm là động vật ăn ngày, còn những locìi động vật ban ngày thì nghỉ
ngoi, tối đến mói hành động Icà động vật ăn đèm. Vậy bạn có biết vì sao
lcỊÌ có những động vật chuyên hoạt động về đêm mà không hoạt động
vào ban ngày không?

- 170-