Page 146 - 1000 Nhân Vật Lịch Sử

Nội. Ông xuất thân trong gia đình Nho học, nhưng
sớm chuyển sang Tân học, đi dạy học suốt hơn 30
năm. Sau khi về hưu (1918), ông chuyên tâm viết báo,
viết truyện ngắn, các bài Hán văn, Pháp văn đăng
trên tạp chí Nam Phong, Đông Dương. Ông cùng
Phạm Duy Tốn là hai nhà văn đầu tiên viết truyện
ngắn theo phong cách hiện .đại bằng chữ Quốc ngữ ở
nước ta thời cận đại. Truyện ngắn của ông đánh dấu
bước chuyển mình quan trọng từ nền văn học cổ
sang văn học cận, hiện đại ở Việt Nam. Tác phẩm
gồm Câu truyện gia đình (1918), Chuyện ông Lý
Chắm (1918), Có gan làm giàu (1919), Dư sinh lịch
hiểm k ý (1920), Lời khuyên học trò,... Nguyễn Bá
Học còn nổi tiếng với câu nói: "Đường đi khó không
khó vì ngăn sông cách núi, mà khó vì lòng người ngại
núi e sông".

338. Hoàng Văn Hoè (1847 - 1885)
Tiến sỉ Nho hoc triều Nguyễn.
Quê xã Phù Lưu, huyện Đông Ngàn, nay thuộc huyện
Đông Anh, thành phố Hà Nội. Ông thi đỗ Cử nhân
khoa Canh Dần năm Tự Đức thứ 23 (1870) tại Trường
thi Hà Nội, năm 33 tuổi tiếp tục thi đỗ Đệ Tam giáp
đồng Tiến sĩ xuất thân khoa Canh Thìn năm Tự Đức
thứ 33 (1880). Sau khi thi đỗ, ông được bổ nhiệm
chức Hàn lâm viện Biên tu, lại trúng tuyển khoa Yêm
Bác, được bổ chức Tri phủ Kiến Xương, hàm Thị độc.
Sau khi triều đình đầu hàng thực dân Pháp, ông từ
quan, theo nghĩa quân chống Pháp. Khi vua Hàm Nghi
lên ngôi, triệu ông về kinh thành Huế bổ nhiệm chức
Sử quán Biên tu, kiêm Khinh diên khởi cu chú. ông tử
trận đêm 05/7/1885, tại Huế.

145