Nhân chi sơ, tính bản thiện

Tại lớp nghiên cứu chính trị khóa II, trường Đại học nhân dân Việt Nam,  ngày 8 tháng 12 năm 1956, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói một câu chuyện rất đơn giản, câu chuyện về Tam tự kinh. Câu đầu tiên của Tam tự kinh là “ Nhân chi sơ, tính bản thiện”.

Người giải thích:
“Nhân” – nghĩa là nhân dân. Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân. Trong thế giới không gì mạnh bằng lực lượng đoàn kết của nhân dân.
Thiện” nghĩa là tốt đẹp, vẻ vang. Trong xã hội không có gì tốt đẹp, vẻ vang bằng phục vụ cho lợi ích của nhân dân.
“Trong xã hội cũng có “Thiện và ác”.
Sau đó, Người cho rằng trong một nước, một người, trong thế giới đều có Thiện với Ác. Chính phủ nào, người nào “lo phục vụ lợi ích của nhân dân là Thiện. Nếu chỉ “lo cho lợi ích riêng của mình, không lo đến lợi ích chung của nước nhà, của dân tộc, thế là Ác”, Người nhấn mạnh “Chí công vô tự, cần kiệm liêm chính là Thiện, quan liêu, mệnh lệnh, tham ô… là Ác…
Bác mong rằng dù chúng ta có chịu ảnh hưởng của xã hội cũ, kẻ nhiều, người ít không tránh khỏi cái Ác, nhưng cố gắng học tập thì cái Ác ngày càng bớt , cái thiện ngày càng tang…
Trở lại câu đầu tiên của sách kinh ba chữ (Tam tự kinh) là “ người mới sinh, tính vốn thiện” (nhân chi sơ, tính bản thiện). Sở dĩ trở nên Ác là do tự mình không chịu học tập, rèn luyện, do bị ảnh hưởng xấu xa của xã hội tiêm nhiễm của môi trường độc hại mà mình không “đề kháng” được…
Bản thân Bác đã nêu một tấm gương ngời sáng về Thiện và Bác hằng mong mỏi mọi người, tất cả con người trên quả đất này hãy cố gắng phát huy, giữ gìn cái Thiện vốn có của mình:
“Quan san muôn dặm một nhà
Bốn phương vô sản đều là anh em”.
Và đức Thiện nở rộ mãi mãi “như hoa mùa xuân”.
Giữ được Thiện, phát huy điều Thiện dù từ việc nhỏ nhất phải là sự dạy dỗ của bố mẹ, cô thầy, của ông bà… đối với con, cháu, học trò… là sự chăm nom của toàn xã hội.
Thiện quả là khó, nhưng chắc không phải là điều không làm được.
Người người làm điều Thiện
Ngày ngày có điều Thiện
Ngành ngành giữ điều Thiện.

Nhớ lời Bác dạy
NXB Lao Động, Hà Nội, 2001