Kỷ niệm 79 năm ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội nước Việt Nam (06/01/1946 – 06/01/2025)
Nội dung chính trong Thông tin tuyên truyền:
KỶ NIỆM 79 NĂM NGÀY TỔNG TUYỂN CỬ ĐẦU TIÊN BẦU QUỐC HỘI NƯỚC VIỆT NAM
(06/01/1946 – 06/01/2025)
- Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam 6/1/1946: Những giá trị lịch sử
- 79 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên: Quốc hội Việt Nam – biểu tượng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc
- Dấu ấn đậm nét trong tiến trình lịch sử dân tộc
- Nghĩ về ngày Tổng tuyển cử đầu tiên và trách nhiệm thế hệ hôm nay
- Xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân
- Giới thiệu Sách: Một vài tài liệu về chủ đề Tổng tuyển cử có tại Thư viện tỉnh Bình Thuận
——————————————————————–
NGÀY TỔNG TUYỂN CỬ ĐẦU TIÊN BẦU QUỐC HỘI VIỆT NAM 6/1/1946: NHỮNG GIÁ TRỊ LỊCH SỬ
Ngày 6/1/1946 đánh dấu một sự kiện quan trọng trong lịch sử nước ta khi lần đầu tiên người dân Việt Nam thông qua lá phiếu của mình được quyền trực tiếp lựa chọn, bầu những người có tài, có đức vào Quốc hội để gách vác công việc nước nhà. Thành công của cuộc Tổng tuyển cử đã đánh dấu sự ra đời của Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, ngày nay là Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
——————————————————————–
79 NĂM NGÀY TỔNG TUYỂN CỬ ĐẦU TIÊN: QUỐC HỘI VIỆT NAM – BIỂU TƯỢNG CỦA KHỐI ĐẠI ĐOÀN KẾT TOÀN DÂN TỘC
Ngày 6/1/1946, cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam đã diễn ra thành công trên phạm vi cả nước, đánh dấu mốc son quan trọng trong tiến trình xây dựng thể chế dân chủ và khẳng định quyền làm chủ của nhân dân Việt Nam.
Trải qua 79 năm, Quốc hội Việt Nam luôn là biểu tượng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, không ngừng nỗ lực thực hiện trọng trách của cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân và cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
——————————————————————–
DẤU ẤN ĐẬM NÉT TRONG TIẾN TRÌNH LỊCH SỬ DÂN TỘC
Cách đây 79 năm, ngày 6-1-1946, nhân dân ta dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng tạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiến hành cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử là mốc son đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của cách mạng Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới trên đất nước ta.
Mốc son chói lọi
Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời ngày 2-9-1945 mở ra một trang sử mới cho dân tộc Việt Nam. Ngày 3-9-1945, trong phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, thấy rõ tính cấp bách phải củng cố cơ sở pháp lý của nhà nước mới, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị sớm tổ chức tổng tuyển cử và ban hành Hiến pháp. Người nói: “Trước chúng ta đã bị chế độ quân chủ chuyên chế cai trị, rồi đến chế độ thực dân không kém phần chuyên chế, nên nước ta không có hiến pháp. Nhân dân ta không được hưởng quyền tự do dân chủ. Chúng ta phải có một hiến pháp dân chủ. Tôi đề nghị Chính phủ tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu, nghèo, tôn giáo, dòng giống…”. Chính phủ lâm thời quyết định tổ chức Tổng tuyển cử vào ngày 6-1-1946 để bầu Quốc hội, tiến tới lập Chính phủ chính thức và xây dựng Hiến pháp của nước Việt Nam độc lập.
Ngày 5-1-1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra “Lời kêu gọi” quốc dân đi bỏ phiếu. Ngày 6-1-1946, hưởng ứng “Lời kêu gọi” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với tinh thần yêu nước nồng nàn và tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tất cả công dân Việt Nam từ 18 tuổi trở lên trên khắp mọi miền của Tổ quốc nô nức tham gia cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội theo nguyên tắc dân chủ, trực tiếp và bỏ phiếu kín. Tính chung cả nước, số cử tri tham gia bỏ phiếu là 89%, trong khi đó theo quy định của Điều 56 SL số 51 về Thể lệ Tổng tuyển cử, chỉ cần một phần tư (1/4) số cử tri có quyền bầu cử đi bầu thì cuộc bầu cử đã có giá trị. Cuộc “Tổng tuyển cử” bầu được 333 đại biểu, trong đó 57% số đại biểu thuộc các đảng phái yêu nước và cách mạng khác nhau, 43% không đảng phái, 10 đại biểu nữ và 34 đại biểu các dân tộc thiểu số. Sự kiện trọng đại này đi vào lịch sử nước ta như một mốc son chói lọi, đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về thể chế dân chủ, mở ra một thời kỳ phát triển mới của đất nước Việt Nam. Người dân Việt Nam trở thành công dân của một nước tự do, độc lập, tự quyết định vận mệnh của mình, tự lựa chọn và dựng xây chế độ dân chủ cộng hòa. Nước ta chẳng những đã trở thành một quốc gia độc lập mà còn có cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân, thay mặt nhân dân quyết định những công việc hệ trọng của đất nước.
Tầm vóc và ý nghĩa lớn lao
Cuộc Tổng tuyển cử ngày 6-1-1946 là thắng lợi của tinh thần yêu nước, truyền thống giữ vững độc lập, tự do của dân tộc; thắng lợi của chính thể dân chủ cộng hòa lần đầu tiên được thiếp lập trên đất nước Việt Nam; thắng lợi của đường lối cách mạng đúng đắn, sáng tạo do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh lãnh đạo. Hơn nữa, quá trình hình thành và sự ra đời của Quốc hội là kết tinh của sự lựa chọn đúng đắn, kết hợp nhuần nhuyễn chủ nghĩa yêu nước với những giá trị phổ quát của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, phù hợp với nguyện vọng của nhân dân và quy luật phát triển của lịch sử.
Đặc biệt, thắng lợi cuộc Tổng tuyển cử ngày 6-1-1946 còn làm thất bại mọi âm mưu chống phá cách mạng Việt Nam của các thế lực phản động, thù địch, khẳng định Tổng tuyển cử là quyết định sáng suốt, kịp thời của Đảng. Bởi, trong tình thế muôn vàn khó khăn lúc bấy giờ, nếu không phát huy dân chủ để hội tụ ý chí, niềm tin của nhân dân cả nước thì sự nghiệp cách mạng khó có thể thành công. Vì thế, quyết định đó là đúng đắn, khoa học, chứ không phải là sự “liều lĩnh, ăn may” như các thế lực thù địch vẫn tuyên truyền.
Với quyết định Tổng tuyển cử toàn dân, Đảng ta đã giáng một đòn chí mạng vào tính phi nghĩa trong chiến tranh xâm lược của thực dân, đế quốc. Đại tướng Võ Nguyên Giáp khẳng định: “Trong lịch sử hiếm có một quốc gia nào vừa giành được độc lập, với biết bao khó khăn đang chồng chất lại dám quyết định tổ chức một cuộc tổng tuyển cử thật sự dân chủ và sớm ban bố những sắc lệnh về Tổng tuyển cử”. Điều này cũng góp phần minh chứng rằng quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đoàn kết chặt chẽ các tầng lớp nhân dân thành một khối thống nhất, không sợ hy sinh, nguy hiểm, kiên quyết ủng hộ, bảo vệ sự nghiệp cách mạng, trong đó có Tổng tuyển cử, sáng suốt trong bầu cử để giành lấy nền độc lập, tự do cho Tổ quốc. Thực tế cho thấy, ngày Tổng tuyển cử thực sự trở thành ngày hội của quần chúng, toàn dân nô nức tham gia, bất chấp sự đe dọa, ngăn trở của bọn phản động ở vùng tự do, cũng như bom đạn của thực dân Pháp ở vùng chúng chiếm đóng. Đó là cuộc biểu dương sức mạnh toàn dân tộc, biểu hiện ý chí, nguyện vọng, quyết tâm xây dựng và bảo vệ chế độ mới – chế độ Dân chủ Cộng hòa của tuyệt đại đa số nhân dân Việt Nam. Hơn nữa, dưới sự lãnh đạo của Đảng, lòng yêu nước, ý thức chính trị của người dân dưới chế độ mới đã được phát huy cao độ. Đây là nhân tố quyết định, làm thất bại mọi sự chống phá của kẻ thù và làm nên thắng lợi rực rỡ của Tổng tuyển cử.
Những giá trị còn mãi
Đến nay, trải qua 15 cuộc bầu cử, Quốc hội Việt Nam đã không ngừng lớn mạnh, đạt được những thành tích nổi bật trong trong hoạt động lập hiến, lập pháp, giám sát tối cao và quyết định các vấn đề trọng đại của đất nước, góp phần to lớn vào thành tựu chung của công cuộc đổi mới, nâng cao vai trò, vị thế của nước ta trên trường quốc tế. Quốc hội luôn là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, không ngừng đổi mới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của mỗi giai đoạn cách mạng, xứng đáng là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất. Những thành quả đạt được tạo tiền đề thuận lợi cho sự phát triển của Quốc hội trong thời gian tới, xứng đáng với niềm tin yêu của nhân dân và cử tri, góp phần tích cực, hiệu quả hơn nữa vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Ngày nay, trong sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, những bài học kinh nghiệm từ cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội vẫn vẹn nguyên giá trị. Đó là bài học phải luôn giữ vững và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng; bài học về nhận định, đánh giá đúng tình hình và làm thất bại mọi âm mưu của các thế lực thù địch; bài học về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong thực hiện các mục tiêu chiến lược của cách mạng…
Kỷ niệm 79 năm cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam là dịp để chúng ta ôn lại, tự hào về một chặng đường lịch sử vẻ vang của dân tộc, hiểu rõ hơn những thành tựu của đất nước, những đóng góp to lớn của Quốc hội, đồng thời xác định rõ hơn những việc cần làm trong thời gian tới. Chúng ta tin tưởng rằng, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam kiên định con đường mà Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn; với sự phối hợp chặt chẽ của các cơ quan trong toàn hệ thống chính trị; sự ủng hộ và giám sát của nhân dân; sự hợp tác và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, Quốc hội nước ta trong thời gian tới sẽ phát huy những kinh nghiệm và truyền thống vẻ vang của 79 năm qua, tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tổ chức và phương thức hoạt động, đạt được nhiều kết quả quan trọng, đóng góp to lớn hơn nữa vào công cuộc đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, xứng đáng là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực cao nhất của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Đỗ Mạnh Cường // https://hanoimoi.vn/
——————————————————————–
NGHĨ VỀ NGÀY TỔNG TUYỂN CỬ ĐẦU TIÊN VÀ TRÁCH NHIỆM THẾ HỆ HÔM NAY
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử ngày 6/1/1946 đã đánh dấu bước phát triển nhảy vọt về thể chế dân chủ của nước ta, tới nay ý nghĩa và tinh thần của sự kiện này vẫn còn nguyên giá trị. Kỷ niệm 79 năm Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên bầu Quốc hội Việt Nam (06/01/1946 – 06/01/2025), Cổng Thông tin điện tử Quốc hội trân trọng giới thiệu bài viết: “Nghĩ về ngày Tổng tuyển cử đầu tiên và trách nhiệm thế hệ hôm nay” của PGS.TS Bùi Hoài Sơn – Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội, ĐBQH thành phố Hà Nội.
6/1/1946 – Mở ra cơ hội để Nhân dân quyết định vận mệnh đất nước
Trong những sự kiện trọng đại của đất nước, ngày 6 tháng 1 năm 1946 chính là một trong những cột mốc quan trọng nhất của lịch sử Việt Nam, đánh dấu sự kiện tổ chức Tổng tuyển cử đầu tiên của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam). Sự kiện này không chỉ là một bước tiến lớn trong quá trình xây dựng chế độ dân chủ xã hội chủ nghĩa, mà còn mang theo những khát vọng phát triển đất nước hùng cường.
Cách mạng tháng 8 năm 1945 giúp đất nước ta trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trong khu vực và trên thế giới giành được độc lập từ ách thống trị của thực dân, thực sự trở thành một đất nước độc lập, một dân tộc tự do và hạnh phúc. Để cụ thể hóa những ước mơ của dân tộc, một trong những nhiệm vụ cần thiết đầu tiên là xây dựng Hiến pháp và tổ chức Tổng tuyển cử để Nhà nước mới thực sự đại diện cho tiếng nói, ý chí, nguyên vọng của Nhân dân, được quốc tế thừa nhận rộng rãi. Vì thế, ngay ngày 3/9/1945, chỉ một ngày sau khi tuyên bố độc lập, tại phiên họp đầu tiên của Chính phủ lâm thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đề nghị 1 trong 6 nhiệm vụ cấp bách phải thực hiện ngay là “tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu” để bầu ra Quốc hội. Sau đó, ngày 8/9/1945, Chính phủ ban hành Sắc lệnh số 14/SL về việc Tổng tuyển cử để bầu Quốc hội. Tiếp đó, ngày 17/10/1945, Chính phủ ký Sắc lệnh số 51/SL quy định thể lệ Tổng tuyển cử.
Ngày Tổng tuyển cử đầu tiên của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào mùng 6 tháng 1 năm 1946 thực sự là ngày hội của toàn dân, có ý nghĩa lớn lao đối với lịch sử Việt Nam khi đánh dấu những bước đi đầu tiên của đất nước trên con đường xây dựng một xã hội độc lập, tự do, dân chủ và công bằng. Việc tổ chức tổng tuyển cử thể hiện một thông điệp quan trọng với Nhân dân trong nước và chính phủ các nước rằng, giờ đây, ở một nước Việt Nam độc lập, cũng giống như mọi dân tộc tự do khác trên thế giới, người dân được thể hiện quan điểm, lựa chọn đại diện của mình, góp phần vào quá trình quyết định chính sách và tương lai của đất nước.
Tổ chức tổng tuyển cử cũng thể hiện quyết tâm của nhân dân Việt Nam trong việc xây dựng một đất nước ổn định sau thời kỳ chiến tranh, thể hiện tinh thần đoàn kết và tự hào dân tộc, khi mọi người chung tay xây dựng nước nhà sau những thách thức khó khăn.
Tổng tuyển cử mở ra cơ hội cho người dân tham gia vào quá trình chính trị, quyết định tương lai và vận mệnh của đất nước, tạo điều kiện cho việc thể hiện trách nhiệm, quyền lợi và ý kiến của Nhân dân, hiện thực hóa những nguyên tắc cơ bản về tự do và quyền công dân, đặt nền móng cho một xã hội chủ nghĩa, công bằng, dân chủ, văn minh và hạnh phúc cho tất cả mọi người.
Trách nhiệm và khát vọng hôm nay
Mặc dù vậy, tất cả những thông điệp quan trọng của ngày Tổng tuyển cử không phải đến một cách dễ dàng. Càng hiểu rõ những khó khăn, vất vả trong tổ chức ngày Tổng tuyển cử, chúng ta càng thấu hiểu nhiều hơn những giá trị mà cha ông ta đã đổ biết bao xương máu để có được và để lại cho tương lai của đất nước.
Được truyền cảm hứng bởi lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, bằng lòng nồng nàn yêu nước, nhân dân ta từ Bắc tới Nam, không phân biệt già trẻ, dân tộc, bất chấp sự phá hoại của nhiều thế lực, đã bỏ những lá phiếu đầu tiên vì tương sai tươi sáng của dân tộc mình. Trong đợt bầu cử, số cử tri tham gia bỏ phiếu là 89%. Cuộc Tổng tuyển cử bầu được 333 đại biểu, trong đó 57% số đại biểu thuộc các đảng phái yêu nước và cách mạng khác nhau, 43% đại biểu không đảng phái; có 10 đại biểu nữ và 34 đại biểu các dân tộc thiểu số. Đây là những con số rất có ý nghĩa với một dân tộc lần đầu tiên được hưởng bầu không khí độc lập, tự do, hạnh phúc.
Giờ đây, ý nghĩa và tinh thần của ngày Tổng tuyển cử đầu tiên vẫn còn nguyên giá trị. Công cuộc Đổi mới đã đặt đất nước ta ở một tầm cao mới. Kết quả của Tổng tuyển cử với sự ra đời của Quốc hội và Hiến pháp năm 1946 đã biến giấc mơ của đất nước thành hiện thực.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đã nhấn mạnh nhiệm vụ khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Trách nhiệm đó thuộc về thế hệ hiện tại trong việc chấp cánh cho những giấc mơ tươi đẹp của đất nước trong tương lai. Tinh thần độc lập dân tộc của cuộc Tổng tuyển cử năm 1946 giờ đây phải được đặt ở tầm cao của bối cảnh mới, ở đó, độc lập không chỉ là độc lập về lãnh thổ, lãnh hải, mà còn là độc lập về văn hóa, tinh thần, giáo dục, kinh tế và cả trên không gian mạng. Tất cả đòi hỏi mỗi con người Việt Nam phải cố gắng, quyết tâm, nhiệt huyết để khẳng định bản lĩnh, tinh thần Việt Nam ở thời đại mới, khắc vào lịch sử thời đại Hồ Chí Minh rực rỡ tên vàng./.
Bùi Hoài Sơn // https://quochoi.vn/
——————————————————————–
XỨNG ĐÁNG ĐẠI DIỆN CHO Ý CHÍ, NGUYỆN VỌNG VÀ QUYỀN LÀM CHỦ CỦA NHÂN DÂN
Ngày 6/1/1946, toàn thể nhân dân Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã tiến hành cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội khóa I. Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên bầu ra Quốc hội đánh dấu một bước phát triển mới trong việc củng cố nền độc lập dân tộc vừa giành được, thực hiện thể chế dân chủ thực sự, thể hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về nhà nước của dân, do dân và vì dân. Kết quả, ý nghĩa và những bài học kinh nghiệm của cuộc Tổng tuyển cử đầu tiên vẫn còn nguyên giá trị đến ngay hôm nay.
* Quốc dân Đại hội Tân Trào – tiền thân của Quốc hội Việt Nam
Tư tưởng xây dựng một nhà nước kiểu mới mà ở đó nhân dân là người chủ của đất nước đã được Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc – Hồ Chí Minh nhận định trong tác phẩm “Đường cách mệnh” (1927): “Chúng ta đã hy sinh làm cách mệnh, thì nên làm cho đến nơi, nghĩa là làm sao cách mệnh rồi thì quyền giao cho dân chúng số nhiều, chớ để trong tay một bọn ít người. Thế mới khỏi hy sinh nhiều lần, thế dân chúng mới được hạnh phúc. (1)
Trong quá trình chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền tháng 10/1944, trước chuyển biến nhanh chóng của tình hình thế giới có lợi cho cách mạng Việt Nam, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã gửi thư cho quốc dân đồng bào thông báo chủ trương triệu tập Đại hội đại biểu quốc dân để thành lập một cơ cấu đại biểu cho sự chân thành đoàn kết và hành động nhất trí của toàn thể quốc dân ta tạo nên sức mạnh dân tộc bên trong và tranh thủ ngoại viện của quốc tế nhằm chớp thời cơ thuận lợi thực hiện cho được mục tiêu độc lập, tự do. Vì vậy, giữa tháng 8/1945, khi chủ nghĩa phát xít tuyên bố đầu hàng các nước Đồng minh không điều kiện và lực lượng cách mạng Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ trong cả nước, Hội nghị toàn quốc của Đảng Cộng sản Đông Dương đã họp tại Tân Trào (Tuyên Quang) từ ngày 13 đến 15/8/1945 để quyết định phát động Tổng khởi nghĩa.
Ngày 16/8/1945, tại đình Tân Trào (Tuyên Quang), Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng bộ Việt Minh (Việt Nam độc lập Đồng minh hội) đã khai mạc Đại hội đại biểu quốc dân (còn gọi là Quốc dân Đại hội Tân Trào).
Quốc dân Đại hội Tân Trào là mốc son trong lịch sử vẻ vang của cách mạng Việt Nam, là tiền thân của Quốc hội Việt Nam, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Việt Nam quốc dân đại biểu Đại hội cử ra Uỷ ban dân tộc giải phóng Việt Nam để lãnh đạo toàn quốc nhân dân kiên quyết đấu tranh kỳ cho nước được độc lập. Đó là một tiến bộ rất lớn trong lịch sử tranh đấu giải phóng của dân tộc ta từ ngót một thế kỷ nay. Đó là một điều khiến cho đồng bào ta phấn khởi và riêng tôi hết sức vui mừng”.
* Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên: mốc son lịch sử
Thực hiện Nghị quyết Tổng khởi nghĩa giành chính quyền, nhân dân Việt Nam đã nhất tề nổi dậy. Cuộc Tổng khởi nghĩa đã nhanh chóng giành được thắng lợi, tiêu biểu là khởi nghĩa ở Hà Nội (ngày 19/8/1945), Huế (ngày 23/8/1945), Sài Gòn (ngày 25/8/1945). Chính quyền trong cả nước đã thuộc về nhân dân.
Ngày 25/8/1945, theo đề nghị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Ủy ban Dân tộc giải phóng do Quốc dân Đại hội Tân Trào cử ra được cải tổ thành Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam “một Chính phủ quốc gia thống nhất, giữ trọng trách là chỉ đạo cho toàn thể, đợi ngày triệu tập được Quốc hội để cử ra một Chính phủ cộng hoà chính thức”.
Ngày 2/9/1945, tại Quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam dân chủ cộng hòa nay là nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Bản Tuyên ngôn khẳng định: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thực đã thành một nước tự do và độc lập. Toàn thể dân Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mệnh và của cải để giữ vững quyền tự do và độc lập ấy”. (2)
Ngày 3/9/1945, Chính phủ lâm thời tổ chức phiên họp đầu tiên, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề nghị Chính phủ “tổ chức càng sớm càng hay cuộc Tổng tuyển cử với chế độ phổ thông đầu phiếu. Tất cả công dân trai gái mười tám tuổi đều có quyền ứng cử và bầu cử, không phân biệt giàu nghèo, tôn giáo, dòng giống…”. (3)
Ngày 8/9/1945, Chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam dân chủ cộng hòa ban hành Sắc lệnh số 14-SL quy định mở cuộc Tổng tuyển cử để bầu Quốc hội ghi rõ: Chiểu theo Nghị quyết của Quốc dân Đại hội ngày 16, 17 tháng 8 năm 1945 tại khu giải phóng, ấn định rằng nước Việt Nam sẽ theo chính thể dân chủ cộng hoà và Chính phủ nhân dân toàn quốc sẽ do một Quốc dân đại hội bầu theo lối phổ thông đầu phiếu cử lên. Đồng thời, khẳng định yêu cầu bức thiết của tổng tuyển cử, đồng thời khẳng định chúng ta có đủ cơ sở pháp lý, điều kiện khách quan và chủ quan để tiến hành cuộc tổng tuyển cử đó. Sắc lệnh cũng quy định: “Tất cả công dân Việt Nam, cả trai, và gái, từ 18 tuổi trở lên đều có quyền tuyển cử và ứng cử, trừ những người đã bị tước mất công quyền và những người trí óc không bình thường”.
Mặc dù trong bối cảnh thù trong, giặc ngoài, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội hết sức khó khăn, vừa kháng chiến ở miền Nam, vừa phải giải quyết những nhiệm vụ rất cấp bách hàng ngày đặt ra, vừa thực hiện sách lược tạm hòa hoãn với quân Tưởng ở miền Bắc; đồng thời lại vừa phải đấu tranh để chống lại những hành động phá hoại của chúng, nhưng công tác chuẩn bị cho tổng tuyển cử vẫn diễn ra rất khẩn trương.
Và để mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện chủ trương “thống nhất, thống nhất và thống nhất”, Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng bộ Việt Minh quyết định mời tất cả những người ngoài Mặt trận Việt Minh cùng đứng chung danh sách ứng cử. Hành động này chứng tỏ Chính phủ và Việt Minh luôn tôn trọng quyền tự do dân chủ của nhân dân, tôn trọng người tài năng, đoàn kết mọi lực lượng yêu nước, thiện tâm thiên chí vì quyền lợi tối cao của dân tộc. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tổng tuyển cử là một dịp cho toàn thể quốc dân tự do lựa chọn những người có tài, có đức, để gánh vác công việc nước nhà… Vì lẽ đó, cho nên Tổng tuyển cử tức là tự do, bình đẳng; tức là dân chủ, đoàn kết “. (4)
Ngày 5/1/1946, Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi quốc dân đi bỏ phiếu, trong đó có đoạn: “Ngày mai là một ngày vui sướng của đồng bào ta, vì ngày mai là ngày Tổng tuyển cử, vì ngày mai là một ngày đầu tiên trong lịch sử Việt Nam mà nhân dân ta bắt đầu hưởng dụng quyền dân chủ của mình”. (5)
Đáp lại lời kêu gọi thiêng liêng của Tổ quốc, bằng ý chí sắt đá của một dân tộc quyết tâm bảo vệ nền độc lập, tự do vừa giành được, toàn thể nhân dân Việt Nam từ miền xuôi đến miền ngược, từ miền Bắc đến miền Nam, từ nông thôn đến thành thị, không phân biệt gái trai, già trẻ đã dành trọn ngày lịch sử – ngày 6/1/1946: Toàn dân đi bỏ phiếu bầu cử Quốc hội.
Cuộc Tổng tuyển cử được tiến hành sôi nổi trên khắp cả nước. Kết quả, có 6 trong số 74 ứng cử viên đã trúng cử đại biểu Quốc hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh trúng cử với số phiếu cao nhất (98,4%).
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đánh dấu bước trưởng thành của Nhà nước cách mạng Việt Nam, mở ra một thời kỳ mới của đất nước ta có một Quốc hội, một Chính phủ thống nhất, một bản Hiến pháp tiến bộ và một hệ thống chính quyền hoàn toàn đầy đủ danh nghĩa về mặt pháp lý để đại diện cho Nhân dân Việt Nam về đối nội và đối ngoại. Cuộc bầu cử là căn cứ để khẳng định Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà có tính chất hợp pháp, dân chủ – nhà nước của dân, do dân và vì dân, được quốc dân giao phó trọng trách điều hành đất nước, tổ chức toàn dân kháng chiến, kiến quốc, giải quyết mọi quan hệ của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong bối cảnh cách mạng Việt Nam có nhiều khó khăn chồng chất, nhân dân ta vừa thoát khỏi ách nô lệ nhưng Đảng ta và Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn quyết định tổ chức Tổng tuyển cử và cuộc Tổng tuyển cử thành công là một quyết định sáng suốt, kịp thời, nhạy bén chính trị và khoa học, thực tiễn sâu sắc. Thắng lợi đó là khẳng định đường lối, chủ trương của Đảng ta đúng đắn, sáng tạo, thể hiện khát vọng được độc lập, tự do của Nhân dân Việt Nam. Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử đã khẳng định niềm tin tuyệt đối của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh vào tinh thần yêu nước của Nhân dân ta. Đồng thời, đó cũng là sự biểu thị khát vọng dân chủ của Nhân dân và sức mạnh của khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Thắng lợi của cuộc Tổng tuyển cử như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã phát biểu tại Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội đầu tiên, là: “… kết quả của sự hy sinh, tranh đấu của tổ tiên ta, nó là kết quả của sự đoàn kết anh dũng phấn đấu của toàn thể đồng bào Việt Nam ta, sự đoàn kết của toàn thể đồng bào không kể già trẻ, lớn bé, gồm tất cả các tôn giáo, tất cả các dân tộc trên bờ cõi Việt Nam đoàn kết chặt chẽ thành một khối hy sinh không sợ nguy hiểm tranh lấy nền độc lập cho Tổ quốc”. (6)
* Hoàn thành vai trò, sứ mệnh của mình đối với đất nước, với nhân dân
Trong hành trình phát triển của đất nước, Quốc hội Việt Nam không chỉ đóng vai trò là cơ quan quyền lực cao nhất, mà còn là biểu tượng cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân. Kể từ khi ra đời tới nay, Quốc hội ta đã hoàn thành vai trò, sứ mệnh của mình đối với đất nước, với nhân dân.
Quốc hội Việt Nam đã khẳng định Quốc hội luôn là hiện thân của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, là cơ quan đại biểu cao nhất của nhân dân, cơ quan quyền lực nhà nước cao nhất của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam, gắn bó chặt chẽ và có trách nhiệm với cử tri, luôn luôn đại diện cho ý chí và nguyện vọng của nhân dân. Việc gần gũi, gắn bó mật thiết với nhân dân, nắm bắt đầy đủ, thấu hiểu sâu sắc tâm tư, nguyện vọng và yêu cầu chính đáng của nhân dân, trân trọng lắng nghe, phản ánh đầy đủ ý chí, nguyện vọng của nhân dân là nhân tố quan trọng bảo đảm cho Quốc hội có những quyết sách đúng đắn, phù hợp thực tiễn, góp phần nâng cao uy tín, vai trò của Quốc hội, thu hút được sự quan tâm, ủng hộ, đóng góp ý kiến xây dựng và củng cố niềm tin của cử tri, của nhân dân đối với Quốc hội.
Quốc hội không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng hoạt động lập pháp, kịp thời thể chế hóa các chủ trương, đường lối của Đảng, cụ thể hóa Hiến pháp, bám sát yêu cầu của thực tiễn, phản ánh chân thực tiếng nói, ý nguyện của cử tri và nhân dân. Theo đó, ở mỗi nhiệm kỳ, Quốc hội ban hành khối lượng lớn văn bản quy phạm pháp luật, tuân thủ đầy đủ các nguyên tắc lập pháp, góp phần quan trọng hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ bản bao phủ rộng khắp các lĩnh vực của đời sống xã hội.
Quốc hội Việt Nam đã khẳng định vai trò tiên phong trong việc hoạch định chính sách và tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển bền vững. Những Luật, Nghị quyết quan trọng mà Quốc hội ban hành không chỉ tháo gỡ các nút thắt lâu năm trong nền kinh tế, mà còn mở ra những động lực mới cho cải cách và tăng trưởng. Từ đầu nhiệm kỳ đến nay, tại các kỳ họp, Quốc hội khóa XV đã thông qua số lượng lớn luật, nghị quyết (trên 60 văn bản), trong đó có nhiều luật, nghị quyết quan trọng, như: Luật Đất đai, Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, Luật Các tổ chức tín dụng, Luật Đường bộ; các nghị quyết thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển các tỉnh, thành phố… Những văn bản này không chỉ hướng đến giải quyết những bất cập đã tồn tại nhiều năm, mà còn thúc đẩy minh bạch, hiệu quả trong quản lý kinh tế và xã hội.
Hoạt động giám sát của Quốc hội liên tục đổi mới và ngày càng có hiệu quả, xứng đáng với sự tin cậy của cử tri và nhân dân. Quốc hội và các cơ quan của Quốc hội, đoàn đại biểu Quốc hội đã tiến hành nhiều nội dung giám sát quan trọng, từ những vấn đề kinh tế vĩ mô đến các vấn đề cụ thể của đời sống xã hội. Cùng với những nội dung giám sát thường xuyên, Quốc hội đã chọn những vấn đề “nóng” nhất, được cử tri và nhân dân quan tâm nhất để tiến hành giám sát tối cao, giám sát chuyên đề.
Đi đôi với nhiệm vụ giám sát hoạt động của nhà nước, Quốc hội còn tự giám sát mình. Trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, cùng với việc quyết liệt đấu tranh chống tham nhũng, chống tiêu cực trong bộ máy hành chính nhà nước nói chung, các đại biểu Quốc hội cũng quyết liệt chống tiêu cực trong đội ngũ. Quốc hội khóa XIV ghi nhận nhiều đại biểu Quốc hội phải rời vị trí khi chưa hết nhiệm kỳ. Việc xử lý nghiêm minh hành vi vi phạm pháp luật của các đại biểu Quốc hội cho thấy hiệu lực của Quốc hội không chỉ từ vai trò, chức năng theo quy định của hiến pháp, pháp luật mà còn từ phẩm chất, tư cách và năng lực hoạt động của đại biểu Quốc hội.
Hoạt động chất vấn ngày càng trở thành điểm nhấn quan trọng của mỗi Kỳ họp Quốc hội. Qua các phiên chất vấn cho thấy, các nội dung chất vấn đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn, “đúng” và “trúng” những vấn đề cử tri, nhân dân cả nước và các đại biểu Quốc hội quan tâm; tiếp tục khẳng định đây là hình thức giám sát tối cao trực tiếp, hiệu quả của Quốc hội.
Quốc hội đã phát huy ngày càng tốt hơn vai trò quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước tại tất cả các lĩnh vực của đời sống nhằm mục tiêu phát triển bền vững kinh tế, xã hội, văn hóa, giáo dục, khoa học, công nghệ, môi trường, bảo vệ tổ quốc, giữ vững chủ quyền quốc gia; đồng thời thúc đẩy hội nhập quốc tế trong tình hình mới. Trong đó, Quốc hội khóa XIV thông qua 134 nghị quyết về vấn đề quan trọng, tăng gấp 2 lần so với Quốc hội khóa XIII và tăng gấp 4 lần so với Quốc hội khóa XII.
Sự phối hợp, hỗ trợ, đồng hành của Quốc hội đối với Chính phủ trong suốt quá trình xây dựng, thẩm tra, cho ý kiến, tiếp thu, giải trình và thông qua các luật, nghị quyết, nhất là trong những giai đoạn khó khăn của phòng, chống dịch, giai đoạn thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, tạo nên hình ảnh về một Quốc hội hành động và đồng hành, góp phần quan trọng đưa đất nước vượt qua những thử thách ngặt nghèo, vững bước phát triển.
Cùng với đó, hoạt động đối ngoại của Quốc hội ngày càng được đẩy mạnh và mở rộng trên cả bình diện song phương và đa phương, đưa ngoại giao nghị viện đi vào chiều sâu, làm cho thế giới, bạn bè quốc tế ngày càng hiểu biết đầy đủ, đúng đắn hơn về đất nước, con người và nền văn hóa Việt Nam; tranh thủ sự đồng tình, ủng hộ của họ, góp phần nâng cao vai trò, vị thế của Việt Nam nói chung và Quốc hội Việt Nam nói riêng trên trường quốc tế.
Nhìn lại chặng đường 79 năm qua, có thể khẳng định rằng dưới sự lãnh đạo của Đảng, dù trong bất cứ hoàn cảnh khó khăn nào, Quốc hội luôn nêu cao tinh thần trách nhiệm, nỗ lực, cố gắng cao nhất để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được Đảng và nhân dân giao phó./.
Phương Phương // https://nvsk.vnanet.vn/
(1): Hồ Chí Minh toàn tập, Nxb Chính trị quốc gia, H.2011, tập. 2; tr. 292
(2), (3), (4), (5), (6): Sđd, tập. 4; tr.3, 7, 153, 166, 216.
——————————————————————–
Giới thiệu Sách:
THƯ VIỆN TỈNH BÌNH THUẬN XIN TRÂN TRỌNG GIỚI THIỆU MỘT VÀI TÀI LIỆU VỀ CHỦ ĐỀ TỔNG TUYỂN CỬ CÓ TẠI THƯ VIỆN
1.100 điều nên biết về cuộc tổng tuyển cử bầu quốc hội đầu tiên trong lịch sử Việt Nam
- Tác giả: Hà Nguyễn
- Thông tin xuất bản: Hà Nội: Thông tin và Truyền thông, 2022
- Ký hiệu xếp giá: 328.597 / M458T
- Mô tả vật lý: 297tr., 21cm
- Vị trí tài liệu: Phòng Đọc: DVV.029227 ; Phòng Mượn: MVV.041560; MVV.041561
- Tóm tắt: Cung cấp những kiến thức liên quan đến cuộc Tổng tuyển cử bầu Quốc hội đầu tiên trong lịch sử Việt Nam
- Thông tin xuất bản: Tp.Hồ Chí Minh: Chánh phủ cách mạng lâm thời cộng hòa miền nam Việt Nam, 1976
- Ký hiệu xếp giá: 34(V)041.1 / PH109
- Mô tả vật lý: 46tr., 19cm
- Vị trí tài liệu: Phòng Đọc: DVN.013849
- Chủ đề: Pháp lệnh; Bầu cử quốc hội; Việt Nam
Views: 7
